Tuesday, July 15, 2025

MAHALAGANG PAHAYAG UKOL SA PINAGMULAN NG PANGALAN NG TAYABAS

Sa isinagawang online survey sa Facebook, malinaw na mas marami ang naniniwala na ang pangalang "Tayabas" ay nagmula sa salitang "bayabas," isang alamat na matagal nang nakaugat sa kultura ng Tayabas.  Ang pagkakatulad ng tunog ng dalawang salita ay nagpapalakas sa paniniwalang ito.  Ang kwento ay madalas na nagsasabi na ang mga dayuhan, partikular na ang mga Kastila, ay nagtatanong sa mga Pilipino kung ano ang isang partikular na puno o lugar, at dahil sa limitadong pag-unawa sa wika, ang sagot na "bayabas" ang naunawaan nila.  Sa paglipas ng panahon, ang "bayabas" ay naging "Tayabas."

 

Ngunit,  ang mga bagong pag-aaral ng mga mananaliksik na Tayabasin kabilang na sina G. Jun Redor at iba pa ay nagmumungkahi ng ibang posibilidad: ang salitang "Tagabas," isang uri ng pako, bilang mas malamang na pinagmulan. Ayon kay G. Redor noong mga panahong iyon ay nasa kasaganaan ng pako na tinatawag na tagabas.  Ang pag-aaral na ito ay nagpapakita na ang bayabas ay hindi katutubo sa Pilipinas, at ipinakilala lamang noong ika-17 siglo sa panahon ng pananakop ng mga Espanyol.  Kung gayon, malamang na ang mga dayuhan ay mas nakakakilala sa punong bayabas at hindi na ito magtatanong kung talaga.  Bukod dito, ang iba pang mga haka-haka, tulad ng "taya-abas" (mula sa isang uri ng sugal) at "tinabas" (mula sa tinabas na tela), ay kulang sa malinaw na ebidensiya.

 

Ang pinaka-malamang na paliwanag ay ang pangalan ng mga lugar sa Pilipinas ay madalas na nagmula sa mga pangalan ng mga halaman o puno na laganap sa lugar na iyon.  Halimbawa, ang Maynila ay nagmula sa salitang "nilad," isang uri ng halaman na tumutubo sa mga ilog at baybayin.

 

Samakatuwid, batay sa mga bagong pag-aaral, ang mga mananaliksik na Tayabasin ay naniniwala na ang "Tagabas," isang uri ng pako na matagal nang tumutubo sa lugar, ang mas malamang na pinagmulan ng pangalan ng Tayabas.  Ang pagiging katutubo ng halaman na ito ay nagbibigay ng mas matibay na ebidensiya kaysa sa kwento ng bayabas.




No comments:

Post a Comment